Jump to content

Մոն Ռուայալի խաչ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մոն Ռուայալի խաչ
Քարտեզ
Քարտեզ
Տեսակsummit cross?
Երկիր Կանադա
ՔաղաքՄոն Ռուայալ զբոսայգի
ԲնակավայրՎիլ-Մարի
Նյութպողպատ
Պատկանում էՄոնրեալ
Մասն էMont-Royal Heritage Site?
 Mount Royal Cross Վիքիպահեստում

Մոն Ռուայալի խաչ (ֆր.՝ Croix du mont Royal), հուշարձան Կանադայի Քվեբեկ նահանգի Մոնրեալ քաղաքում՝ Մոն Ռուայալ լեռան հյուսիսարևելյան գագաթին։

Պատմությունբ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոնրեալի հիմնադիր Պոլ Շոմեդի դե Մեզոնյովը 1643 թվականին լեռան վրա տեղադրել է առաջին խաչը՝ այդպիսով կատարելով իր խոստումը Մարիամ Աստվածածնին, որպեսզի վերջ տա աղետալի ջրհեղեղին[1][2]։

Լուսավորված ժամանակակից պողպատե 31,4 մետր բարձրությամբ և 26 տոննա քաշով խաչը տեղադրվել է 1924 թվականին Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ ընկերության կողմից և քաղաքին է հանձնվել 1929 թվականին։ Չնայած քաղաքային իշխանությունները խաչի պահպանման և շահագործման պարտավորությունը ստանձնել են այդ ժամանակից ի վեր, մինչև 2004 թվականին գործարքին աջակցող փաստաթղթեր չկային։

Կատարված աշխատանքների ընթացքում բարելավվել է վայրի հասանելիությունը, այգում տեղադրվել են նոր հարմարություններ։ Վերանորոգման ծախսերը կազմել են 2 միլիոն դոլար, որը վճարել է Քաղաքային խորհուրդը և Մշակույթի, հեռահաղորդակցության և կանանց կարգավիճակի նախարարությունը[3]։

Խաչը պատրաստված է պողպատից և բաղկացած է 1830 կտորից, որոնք միացվում է 26 տոննա կշռող 6000 դուրգամերով։ Խաչն ունի 31,4 մետր բարձրություն, թևքային հատվածի բացվածքը 11 մետր է և գտնվում է Սուրբ Լավրենտիոս գետի բարձրությունից 252 մ բարձրության վրա։ Վերջին վերանորոգման արդյունքում այն լուսավորվել է 158 18-լուսադիոդային լամպերով[3]։

Խաչը սովորաբար լուսավորվում է սպիտակ, իսկ նոր լուսադիոդային համակարգը թույլ է տալիս այն լինել ցանկացած գույնի, այդ թվում ավանդաբար օգտագործվող մանուշակագույնը` նոր Պապի մահվան և ընտրության ընթացքում[4]։ Մոնրեալի հռոմեական կաթոլիկ արքեպիսկոպոսարանն այն մարմինն է, որը պատասխանատու է տեղեկացնելու Պապի մահվան մասին[5]։ Նախքան օպտիկամանրաթելային լուսավորության տեղադրումը, մանուշակագույն լուսավորությունը կատարվեց` բոլոր լամպերը փոխելու միջոցով։ Այն այժմ վերահսկվում է համակարգչի կողմից։ Տարբեր առիթներով խաչը կարմիր է դարձել ՁԻԱՀ-ի իրազեկման և կապույտ Սուրբ Հովհաննես Մկրտչի օրվա համար։ Հռոմի Պապ Բենեդիկտոս XVI-ի հրաժարականը երկընտրանքի առջև կանգնեցրեց՝ ինչպես լուսավորել խաչը։ Այնուհետև հայտարարվեց, որ 2013 թվականի մարտի 13-ին Հռոմի պապ Ֆրանցիսկոսի ընտրությանը նախորդող ժամանակահատվածում խաչը կդառնա սպիտակ[6]։

2009 թվականի մարտի 28-ին խաչի լուսավորությունը մեկ ժամով անջատվել է «Երկրագնդի ժամը» նշելու համար[7]։

Ժամանակի պարկուճ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խաչի կողքին տեղադրված հուշատախտակը նշվում է 1992 թվականին Մոնրեալի 350-ամյակի տոնակատարության ժամանակ թաղված ժամանակի պարկուճի մասին։ Այն պարունակում է 12000 երեխաների ուղերձներն ու նկարները, որոնք ներկայացնում են քաղաքի տեսլականը 2142 թվականին՝ պարկուճի բացման տարում[8]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Wilton, Katherine. "The cross on Mount Royal: a storied history". Montreal Gazette, January 6, 2015.
  2. "Forbidden Montreal: The Mount Royal Cross". CTV News (Montreal), November 20, 2012.
  3. 3,0 3,1 Laurence, Jean-Christophe. "Nouvel éclairage pour la croix du mont Royal". La Presse, February 4, 2009.
  4. «Mount Royal cross gets makeover». CBC News. 2008 թ․ սեպտեմբերի 18. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  5. Silverman, Craig. "Cross to bear". Hour Magazine, June 17, 2004.
  6. «Mount Royal cross will stay white for Pope's exit». CBC Montreal. Canadian Broadcasting Corporation. 2013 թ․ փետրվարի 28. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 17-ին.
  7. «Montreal to go dark for Earth Hour». Montreal Gazette. Canwest. 2009 թ․ փետրվարի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 25-ին.
  8. Walking tour: Mount Royal (Frommer's)